Lasercutter3

10 €/uur

Gebruik van dit apparaat kost geld; hiervan wordt het onderhoud betaald, en op de lange termijn wellicht een nieuwe lasersnijmachine. De tijd dat je het apparaat gebruikt, kost 2,50 € per 15 minuten, steeds naar boven afgerond, oftewel 10 € per uur. Als je tussendoor de machine bezet houdt, moet je daar ook voor betalen.

Om duidelijk te maken dat de lasercutter weer beschikbaar is:

• laat de machine netjes en leeg achter
• sluit de computer af
• zet de chiller uit

(Als het erg rustig is op de space, en je hebt gecontroleerd dat niemand anders wil lasersnijden, kun je best een keertje tussendoor alles aan laten staan zonder voor de tussentijd te betalen. De tijd dat je werkelijk met het apparaat bezig bent, moet wel altijd worden betaald.)

Betalen gaat door in revbank het verschuldigde bedrag met het commando lasercutter-commando. Op de lasersnijder zit een handige teller die je kunt resetten; deze rekent niet automatisch af, maar is een hulpmiddel. Je mag ook de tijd zelf op een andere manier bijhouden.

Eigen risico

Het apparaat kan falen en gekke dingen doen. Als gebruiker neem je dus het risico dat je werkstuk onherstelbaar beschadigt.

Specificaties

• Merk: FabCreator
• Model: FabKit MK5
• Productie: MK5 Batch 2
• Geleverd: vrijdag 22 december 2017
• Laservermogen: 40 W
• Aanpassingen t.o.v. originele FabKit MK5:
  • Interlocks rechtstreeks op de PSU aangesloten ipv via bordje dat continu storingen veroorzaakt.
  • Externe computer ipv Pipo. De pipo is te traag en te onhandig.
  • Rode (5 volt) draad van USB tussen externe computer en controller (smoothieboard) onderbroken zodat de controller uitgaat bij gebruik van noodstop.
  • Bovenkant luchtinlaat (logo aan de voorkant) aan de binnenkant afgesloten met ducttape om de airflow meer laminair te maken. (Werkt sinds nieuwe bed averechts)
  • Stalen bed met vierkantjesgrid
  • Nieuwe FabAir luchtpomp ipv de oorspronkelijke luchtpomp: stiller en gelijkmatiger

Veiligheidswaarschuwingen

	Giftige gassen Bij het snijden van bepaalde materialen kunnen giftige, zelfs dodelijke, gassen vrijkomen.
	Laserstraling Kan o.a. blindheid veroorzaken.
	Brandgevaar Het te snijden/graveren materiaal kan vlam vatten.
	Hoge spanning (> 20 kV) Defecte isolatie van de rode HV-draad kan leiden tot vlambogen en vonken.

Veiligheidsinstructies

Je mag de lasercutter alleen bedienen als je aan de volgende eisen voldoet:

• Je hebt OPNIEUW persoonlijke lasercutter-training gehad bij revspace (Lasercutter3 is erg anders, en duur!)
• Je bent nuchter, wakker en alert
• Je hebt deze wiki-pagina recent gelezen (check regelmatig de wijzigingen!)
• Zie ook: http://hackaday.com/2016/05/31/how-to-fail-at-laser-cutting/

Bevoegde Operators

Naam	Geïnstrueerd door	Ervaring met software
Juerd	Fabcreator	LaserWeb en LightBurn
Bas	Fabcreator	LaserWeb en LightBurn
Petroleus	Juerd	LaserWeb
Crashjuh	Juerd	LaserWeb
molenaar	Crashjuh	LaserWeb
luteijn	Crashjuh	LaserWeb
pepman	Crashjuh	LaserWeb
benadski	Crashjuh	LaserWeb
Pwuts	benadski	LaserWeb
Roosted	Juerd	LaserWeb
Trashman	Crashjuh	LaserWeb
Thomas	Crashjuh	LaserWeb
pinoaffe	Juerd	LaserWeb
f0x	Juerd	LaserWeb en LightBurn
Peetz0r	Juerd	LaserWeb en LightBurn
pbx	Crashjuh	LaserWeb en LightBurn
Folkert	Crashjuh	LaserWeb
Foobar	Crashjuh	LaserWeb
Boekenwuurm	Sebastius	LaserWeb
Knorrie	Sebastius	LaserWeb
joepie91	Juerd	LaserWeb
WinSCaP	Sebastius	LaserWeb en LightBurn
Frido	Juerd	LaserWeb
SelfishPopcorn	Juerd	LaserWeb
Duco	Crashjuh	LaserWeb
cmpxchg	Juerd	LaserWeb en LightBurn
ZentronStar	Crashjuh	LaserWeb
Semafoor	Juerd	LaserWeb
AlexanderB	Juerd	LightBurn
Pepman	Juerd	LightBurn
Kinroy	Juerd	LightBurn
Andrey	Juerd	LightBurn
Kamitor	Sebastius	LaserWeb
textor	Crashjuh en Andrey	LaserWeb en LightBurn
lucanator	Juerd	LightBurn
PeterC	Sebastius	LaserWeb
ASH	Sebastius	LaserWeb
alfodr	Sebastius	LaserWeb
h3x4d3c1m4l	Juerd	LightBurn
eloy	Juerd	LightBurn
polyfloyd	Crashjuh	LaserWeb
rowan8k	Crashjuh	LaserWeb
Will_1_Am	Juerd	LightBurn
Sonja	Juerd	LightBurn
WoLFJuh	Juerd	LightBurn
Gori	Juerd	LightBurn
Maxell	Crashjuh	LaserWeb
Atoomnet	Juerd	LightBurn
Tempestas	Juerd	LightBurn
Jelle	Juerd	LightBurn
sttc	Juerd	LightBurn
Kartoffel	Crashjuh	LaserWeb
Skywalker11	Juerd	LightBurn
Athunc	Juerd	LightBurn
Rafaele	Crashjuh	LaserWeb
mono-bob	Lucanator	LightBurn
Morphje	Benadski	LaserWeb
Dave_o	Benadski	LaserWeb
Guapz	lucanator	Lightburn
Renze	Juerd	Lightburn
noopwafel	Juerd	Lightburn
Tanus	Juerd	Lightburn
TerraScope	cmpxchg	LaserWeb
qguv	cmpxchg	LaserWeb en Lightburn
techwolf12	qguv	LaserWeb en Lightburn
Deacon	Juerd	Lightburn
GravitySandwich	cmpxchg	Laserweb
Shiz	Peetz0r	Lightburn
David	cmpxchg	LaserWeb
Carlo	Juerd	LightBurn
emma	pbx	LightBurn
CH23	Juerd	LightBurn
Brainsmoke	Juerd	LightBurn
colomax	Juerd	LightBurn
tgeller	Juerd	LightBurn
CensoredUsername	Juerd	LightBurn
sting	CH23	LightBurn

Gebruik

Voor

1. Ruim op wat je voorganger achter heeft gelaten
2. Schakel in:
   • Schakelaar op contactdoos (chiller zal piepen)
   • Noodstop op lasercutter: draaien
   • Laser: sleutel draaien, indicatorlampje wordt groen.
   • Laptop
3. Controleer:
   • Locatie CO2-brandblusser
   • Werking afzuiging: voel of er lucht afgezogen wordt
   • Werking compressor: voel of er lucht ingeblazen wordt bij de snijkop (gaat pas aan als ...)
   • Werking chiller: temperatuur moet dalen naar rond de 16 a 17 graden, ALARM-lampje moet uit zijn
   • Of het dauwpunt wel < 15° is, aan de hand van omgevingstemperatuur en luchtvochtigheid (zie grote tabel verderop op deze pagina)
   • Of de spiegels schoon zijn. Zo niet: melding maken, lasercutter niet gebruiken. Niet zelf schoonmaken!
   • Of de bodem van de machine niet helemaal vol ligt met brandbaar materiaal. Een beetje is geen probleem.
4. Schakel uit:
   • Laser: sleutel draaien, indicatorlampje wordt rood.

Tijdens

Let op: deze instructies zijn bedoeld als geheugensteuntje en zijn niet genoeg om elke situatie aan te kunnen. Je MOET persoonlijk lasercutter-instructies hebben gehad om de machine te mogen gebruiken.

• Blijf in de buurt van de lasercutter en kijk vaak hoe het gaat. Als de air assist kapot gaat tijdens gebruik, is de kans op vlammen groot.

In geval van brand in de machine

Blijf kalm: eerst nadenken, dan doen. Paniek helpt niet.

1. Bedien de noodstop, om de hoogspanningsvoeding uit te schakelen.
2. Observeer het brandende materiaal. Meestal zal de vlam zelf doven als de laser geen energie meer toevoegt.
3. Als je het brandende materiaal veilig kunt beetpakken, kun je het uit de machine halen en op de vloer leggen, en dan met schuim blussen. (Een stukje vloer vervangen is goedkoper dan de lasercutter vervangen, ook al is het veel en erg vervelend werk.)
4. Als je in de machine moet blussen, gebruik dan eerst de CO2-blusser. Hou de spuitmond dicht bij de slang vast, omdat anders je hand vast kan vriezen. Dus niet de spuitmond vasthouden! Zet de CO2-blusser voor de lasercutter, trek de borgpin eruit, en spuit de machine vol koolzuurgas.
5. Als het met de CO2-blusser niet heeft gewerkt (dat kan, want CO2-blussers zijn niet fantastisch voor het blussen van vaste stoffen), gebruik dan alsnog een schuimblusser als laatste redmiddel.

De klep van de lasercutter is van polycarbonaat. Polycarbonaat is vlamvertragend, dus laat de klep dicht totdat je een plan hebt bedacht.

LaserWeb

1. Sluit LightBurn en start LaserWeb. Ze moeten niet tegelijk draaien.
2. In het tabblad "Comms":
   1. klik "connect".
3. In het tabblad "Control":
   1. Jog Z ↑ ↓ laag genoeg om je materiaal te kunnen plaatsen; leg daarna je materiaal op het bed.
   2. Jog X ← → en Y ↑ ↓ naar boven je materiaal (bij krom materiaal zoals hout: op het hoogste punt!)
   3. Home Z
   4. Home all (deze doet Z niet)
   5. Set zero
   6. Beide refresh-knopjes bij F en S, die beide op 100% moeten staan
4. In het tabblad "Files":
   1. Open je bestand(en)
   2. Sleep de tekening naar de juiste plek op het bed
   3. Voeg bewerkingen toe (drag/drop of "add single")
   4. Stel per bewerking de juiste parameters in
      • Laser cut: snijden of lijngraveren (graveren is gewoon snijden met te weinig vermogen om door het materiaal heen te komen)
      • Laser fill path: lasergraveren met een efficient vulpatroon: behoorlijk snel, maar verhit het materiaal lokaal heel erg
      • Laser raster: lasergraveren, werkt alleen op bitmapplaatjes, voor power geef je ondergrens en bovengrens aan in plaats van 1 waarde
      • Laser raster merge: lasergraveren, maar werkt op vectoren. Hou er rekening mee dat het vermogen gevarieerd wordt aan de hand van de kleur van het object.
      • "Start height (mm)" en "pass depth (mm)" altijd alleen op negatieve getallen instellen, dus voor 20 mm afstand vul je –20 in. Voor scherpe lijnen moet je deze beide waarden op 0 laten staan.
      • In de meest gevallen zul je alleen "Laser power (%)" en "Cut rate (mm/s)" instellen.
   5. "Generate G-code"
5. In het tabblad "Control":
   1. Run
6. Blijf bij het apparaat!
   • Kijk regelmatig naar de voortgang
   • Grijp snel in als het fout gaat

LightBurn

1. Sluit LaserWeb en start LightBurn. Ze moeten niet tegelijk draaien.
2. In het tabblad "Console":
   1. Klik "fix shit". (Dit is alleen nodig als LaserWeb tussendoor is gebruikt, maar het kan geen kwaad om het altijd te doen na het homen.)
3. Importeer bestanden in je werkblad of teken rechtstreeks vectoren in het werkblad.
4. In het tabblad "Move":
   1. Zet de snelheid op 100.
   2. Beweeg Z ↑ ↓ laag genoeg om je materiaal te kunnen plaatsen; leg daarna je materiaal op het bed.
      • Let op: Z↑ beweegt virtueel de "kop" omhoog, maar in feite beweegt het bed omlaag. De pijlen zijn dus omgekeerd ten opzichte van de richting die het bed verplaatst.
   3. Kies de positiemarker en plaats de kop boven je materiaal door in het werkblad te klikken. Dat is makkelijker dan X en Y bewegen met de pijltjes.
   4. Klik "Focus Z" (bij krom materiaal zoals hout: op het hoogste punt!).
5. In het tabblad "Cut":
   1. Kies voor de lagen (lagen worden weergegeven als verschillende kleuren) de juiste parameters
      • Cut: snijden of lijngraveren (graveren is gewoon snijden met te weinig vermogen om door het materiaal heen te komen)
      • Scan: lasergraveren. voor power geef je ondergrens en bovengrens aan in plaats van 1 waarde
        • Overscan geeft brandplekken buiten het plaatje, maar als je het uitzet krijg je donkere zijkanten in het plaatje. Wordt misschien in een toekomstige versie opgelost.
        • Flood fill geeft een effect zoals "Laser fill path" in LaserWeb
      • Scan and cut: doet eerst het een, dan het ander.
   • Z-afstanden vul je in als LightBurn negatieve getallen. Voor scherpe lijnen gebruik je 0.
   • Air assist kan worden uitgeschakeld (voor sommige uitzonderlijke bewerkingen is dat nodig) en de laatstgekozen instelling per laagkleur blijft bewaard. Dat maakt het geheel veel brandgevaarlijker. Controleer altijd voor elke kleur/laag of air assist ingeschakeld is!
6. In het tabblad "Laser":
   1. Klik op Frame om met de laser uitgeschakeld te zien waar je job zal komen.
   2. Klik op het play-icoon. Er is geen aparte tussenstap voor het genereren van gcode.
7. Blijf bij het apparaat!
   • Kijk regelmatig naar de voortgang
   • Grijp snel in als het fout gaat

Na

1. Neem alle restanten van het bed
2. Sluit de software van de laptop netjes af (start, afsluiten)
3. Zet de stroomslof uit zodra de laptop is afgesloten
4. Reken af via revbank met give lasercutter 10 (of een ander bedrag: € 2,50 per kwartier dat je de machine bezet hield, afgerond naar boven).
5. Zijn er voorraden bijna op? Waren er andere problemen? Mail board of los dit zelf op.
6. Vul tot slot de wiki aan met jouw ervaringen qua materialen en settings

Materialen en ervaringen

Materiaal	Snijden	Graveren	Opmerkingen
Stof	ja	dik stof (denim)	kleine stukjes vliegen weg
Vilt	ja	nee	brandgevaarlijk, kleine stukjes vliegen weg
Papier	ja	karton	brandgevaarlijk, kleine stukjes vliegen weg
MDF	max. 6 mm	ja	stinkt, vormvast
Hardboard	ja	ja	Geen last van rafelende randjes zoals bij zagen, verkoolt nauwelijks. Wel goed recht buigen voor 't laseren. Getest met 3 mm.
Hardboard, watervast	ja	ja	Sterker en minder krom dan normaal hardboard, maar wel 3x zo duur. Getest met 3 mm.
Triplex (populier)	max. 10 mm	ja
Triplex (berken)	max. 8 mm	ja
Triplex (powerplex)	max. 8 mm	ja
Balsa	ja	nee	kleine stukjes vliegen weg
Leer	ja	ja	stinkt echt vreselijk, hier maak je geen vrienden mee
Acrylglas aka acrylaat aka plexiglas aka PMMA	max. 8 mm	ja	gegoten (cast) materiaal is veel mooier dan geextrudeerd
Glas	nee	ja	zandstraal-effect
Spiegel	nee	ja	voorkant: net als glas achterkant: spiegellaag weg + zandstraaleffect. Goede ervaring op ikea-spiegeltje met raster .1 diameter, 0-30% vol zwart, 45 mm/s, -2 mm start height, 5 mm overscan, burn white uit.
Keramiek	nee	ja
Graniet	nee	ja
Gecoat/geanodiseerd metaal	nee	ja	je snijdt de coating weg, het metaal wordt zichtbaar
Ongecoat metaal	nee	zelden	Sommige metalen zijn rechtstreeks te graveren. Staal is vaak te etsen als je het (buiten!) met Dry Moly voorbehandelt: extreem ontvetten, dan 3 dunne coatings aanbrengen met 2 minuten droogtijd na elke laag, daarna lasergraveren. Residu wegpoetsen met alcohol. Leatherman Wave (RVS) op 80% power en 20 mm/s.
Macbooks	nee	ja	werkt geweldig, pas op voor het plexiglazen appeltje!
Thinkpads	nee	ja	Alleen met de typen waarbij er een magnesium plaat onder de coating zit! (T430: 200 mm/s, 20%, 0.05 mm, 5% overscan)
Magneetplaat van Drukwerkdeal	ja	-	Zelfs 1 cm snijden stinkt al gigantisch; niet doen dus.
Zachtboard	ja	ja	Deukt 'n beetje in bij het focussen, dus 1 mm hoogte toevoegen ter compensatie.
Leisteen	nee	ja	Voor nog beter contrast eerst *heel dun* inwrijven met mineraalolie, of een clear coat aanbrengen en laten drogen. 200 mm/s 20% werkt aardig, maar ymmv.
Backing van vinylfolie/sticker	ja	nee	Hier kun je extreem goedkope SMT-soldeer-stencils mee maken. Cheap, maar makkelijk in gebruik en vaak herbruikbaar. Vinylfolie zelf mag niet in de lasercutter. 30 mm/s, 20% power.

Dauwpunt

Bij hoge relatieve luchtvochtigheid kan de chiller (die tot +- 16 koelt) voor condensatie zorgen. Dit willen we niet, i.v.m. gevaar voor jezelf (hoogspanning) en beschadiging van de machine (of je project). Dus: houd de luchtvochtigheid en temperatuur op de space in de gaten en gebruik de lasercutter niet als het dauwpunt hoger dan 15 graden ligt.

Tabel: Dauwpunttabel voor verschillende waarden van de relatieve luchtvochtigheid

	Relatieve Luchtvochtigheid
	100	90	80	70	60	50	40	30	20
Lucht Temperatuur
-20	-20,0	-21,2	-22,5	-24,0	-25,7	-27,7	-30,1	-33,1	-37,1
-18	-18,0	-19,2	-20,6	-22,1	-23,8	-25,9	-28,3	-31,3	-35,4
-16	-16,0	-17,3	-18,6	-20,2	-22,0	-24,0	-26,5	-29,5	-33,7
-14	-14,0	-15,3	-16,7	-18,3	-20,1	-22,1	-24,6	-27,8	-32,0
-12	-12,0	-13,3	-14,7	-16,3	-18,2	-20,3	-22,8	-26,0	-30,3
-10	-10,0	-11,3	-12,8	-14,4	-16,3	-18,4	-21,0	-24,3	-28,7
-8	-8,0	-9,3	-10,8	-12,5	-14,4	-16,6	-19,2	-22,5	-27,0
-6	-6,0	-7,4	-8,9	-10,6	-12,5	-14,7	-17,4	-20,7	-25,3
-4	-4,0	-5,4	-6,9	-8,7	-10,6	-12,9	-15,6	-19,0	-23,6
-2	-2,0	-3,4	-5,0	-6,7	-8,7	-11,0	-13,8	-17,2	-21,9
0	0,0	-1,4	-3,0	-4,8	-6,8	-9,2	-12,0	-15,5	-20,3
2	2,0	0,5	-1,1	-2,9	-4,9	-7,3	-10,2	-13,7	-18,6
4	4,0	2,5	0,9	-1,0	-3,1	-5,5	-8,4	-12,0	-16,9
6	6,0	4,5	2,8	0,9	-1,2	-3,6	-6,6	-10,3	-15,3
8	8,0	6,5	4,8	2,9	0,7	-1,8	-4,8	-8,5	-13,6
10	10,0	8,4	6,7	4,8	2,6	0,1	-3,0	-6,8	-11,9
12	12,0	10,4	8,7	6,7	4,5	1,9	-1,2	-5,0	-10,3
14	14,0	12,4	10,6	8,6	6,4	3,7	0,6	-3,3	-8,6
16	16,0	14,4	12,5	10,5	8,2	5,6	2,4	-1,6	-7,0
18	18,0	16,3	14,5	12,4	10,1	7,4	4,2	0,2	-5,3
20	20,0	18,3	16,4	14,4	12,0	9,3	6,0	1,9	-3,6
22	22,0	20,3	18,4	16,3	13,9	11,1	7,8	3,6	-2,0
24	24,0	22,3	20,3	18,2	15,7	12,9	9,6	5,3	-0,4
26	26,0	24,2	22,3	20,1	17,6	14,8	11,3	7,1	1,3
28	28,0	26,2	24,2	22,0	19,5	16,6	13,1	8,8	2,9
30	30,0	28,2	26,2	23,9	21,4	18,4	14,9	10,5	4,6
32	32,0	30,1	28,1	25,8	23,2	20,3	16,7	12,2	6,2
34	34,0	32,1	30,0	27,7	25,1	22,1	18,5	13,9	7,8
36	36,0	34,1	32,0	29,6	27,0	23,9	20,2	15,7	9,5
38	38,0	36,1	33,9	31,6	28,9	25,7	22,0	17,4	11,1
40	40,0	38,0	35,9	33,5	30,7	27,6	23,8	19,1	12,7
42	42,0	40,0	37,8	35,4	32,6	29,4	25,6	20,8	14,4
44	44,0	42,0	39,8	37,3	34,5	31,2	27,3	22,5	16,0
46	46,0	43,9	41,7	39,2	36,3	33,0	29,1	24,2	17,6
48	48,0	45,9	43,6	41,1	38,2	34,9	30,9	25,9	19,2
50	50,0	47,9	45,6	43,0	40,1	36,7	32,6	27,6	20,8

bron: De website: www.tabellenboekje.nl (Dauwpunttabel voor verschillende waarden van de relatieve luchtvochtigheid), zie http://www.tabellenboekje.nl/meteo-tabel-dauwpunt.php#dauwpunt-x-relatieve-vochtigheid

Precisie

De afwijkingen van de lasercutter zijn voor de meeste kleine plankjes nauwelijks merkbaar. Maar op een grotere plaat moet je je tekening corrigeren als je een precies resultaat nodig hebt.

Gemeten afwijking: horizontaal 500 mm wordt in de praktijk ~500,75 mm (varieert?), verticaal 350 mm wordt ook echt 350 mm. Maar er is een verticaal verloop van ~1,1 mm omlaag (naar de voorkant van de machine) per 500mm naar rechts. Dit is gemeten in september 2020, en moet af en toe opnieuw worden gecheckt. (update 2022-04-21: moet inderdaad worden gecheckt, afwijking is mechanisch flink gereduceerd door audionerd) Gecheckt 2024-01: vrijwel geen afwijking meer.

Om je tekening in inkscape te corrigeren qua hoek:

1. Werk op een kopie en bewaar het origineel voor als je nog eens met de oorspronkelijke afmetingen moet werken.
2. Selecteer alles, en maak er een group van (ctrl+G)
3. Image:Lasercutter3-skew.png, klik apply