Frees

Specificaties

De frees is een HBM 45 Profi.

• ISO 30 opname.
• 1100 watt vermogen.
• 125mm spindelslag.

Veiligheid

De frees is een grote machine met een hoop kracht, dat betekent dat het een gevaarlijk ding is als onderdelen van mensen in de buurt komen van de machine. Volg daarom wat regels.

Als er iets onduidelijk is, of je weet iets niet zeker voordat je het gaat doen, doe het dan niet. Vraag iemand die het wel weet.

Persoonlijk

Jij, of onderdelen van jou, wil je niet in contact met de frees hebben als deze aan staat. Hieronder wat regeltjes om te volgen maar gebruik ook eigen inzicht om ervoor te zorgen dat je niet dingen de frees inzuigt die je er niet in wil hebben.

1. Draag een veiligheidsbril.
2. Draag geen handschoenen, ringen, losse kleding (hoodie met draadjes), lang haar niet in een staart FIXME_hoe_wel_dan, etc.
3. Blijf altijd bij de machine als deze aan staat, ook als de spindel niet draait.
4. Het werkstuk moet goed vast in de klem en de klem moet vast zitten aan de tafel.
5. De spindel moet vrij kunnen draaien voordat de machine word aangezet.
6. Schakel machine volledig uit bij het vervangen van dingen in de frees, zowel werkstukken als gereedschap.
7. Er mag niks los op de bankschroef of tafel liggen tijdens gebruik.
8. Verwijder het schild alleen als dat echt nodig is, en neem dan passende maatregelen ter compensatie.
9. Raak niks aan waarvan je niet weet wat het doet.
10. Als je gereedschap vervangt dan mag de sleutel daarvoor nooit in de machine blijven.

Machine

De machine is duur en kan zeer zeker stuk. Daarom een paar kleine regeltjes:

1. Gebruik scherp gereedschap.
2. Gebruik het juiste gereedschap.
3. De spindelsnelheid moet zo laag mogelijk staan voor het werk dat je doet.
4. Liever weinig voeding dan veel.
5. Raak niks aan waarvan je niet weet wat het doet.

Anderen

Er zijn meer mensen die de frees gebruiken of zich in de omgeving van de frees begeven.

1. Maak de frees altijd schoon na gebruik (terwijl deze uit staat)
2. Verwijder gereedschap uit de frees na gebruik.
3. Maak mensen erop attent dat er werkstuk splinters kunnen rondvliegen, ze moeten veiligheidsbrillen op.

Checklist

Een andere vorm van opschrijven van de veiligheid is de stappen om te volgen. Deze staan in volgorde.

Voor gebruik

1. Weet waar de stop en noodstop knoppen zijn.
2. Controleer of de leibanen goed geolied zijn.
3. Controleer of de spindelmotor genoeg olie heeft.
4. Het werkstuk zit stevig vast in de klem en de klem zit aan de tafel vast.
5. Het gereedschap zit goed vast.
6. Zet de assen die niet worden gebruikt vast en hou alleen de as die je gaat bewegen open.
7. Bouten die worden gebruikt om dingen vast te houden zitten niet in het pad van het gereedschap.
8. Geen losse dingen op de tafel.
9. De vloer rondom de frees is niet nat, glad, en er liggen geen dingen in de weg of achter je, inclusief de mensen die rondhangen.
10. Zet je veiligheidsbril op.
11. Het schild is dichtgeklapt.
12. Je hebt de juiste versnelling geselecteerd.
13. Je weet de correcte draairichting.

Tijdens gebruik

1. Hou in de gaten dat je niet te veel en niet te snel voedt.
2. Zorg ervoor dat het werkstuk en je gereedschap genoeg snijolie hebben.

Na gebruik

1. Verwijder je werkstuk, klemmen, en gereedschap uit de frees.
2. Maak werkstuk, klemmen, en gereedschap schoon en doe ze terug waar ze vandaan komen.
3. Maak de frees zelf schoon, geen chips achterlaten, gebruik hiervoor geen perslucht.
4. Vet de leibanen opnieuw in.
5. Controleer het olieniveau van de spindelmotor.

Handelingen

Gereedschap plaatsen

1. Zorg dat de frees volledig uit staat.
2. Leg iets op de machinetafel mocht je per ongeluk wat laten vallen.
3. Haal het kapje van de aantrekdraad bovenop de frees.
4. Draai de aantrekdraad los, als deze volledig los is zit je gereedschap hoogstwaarschijnlijk nog vast. Pak het gereedschap vast en gebruik een rubberen hamer om een tik bovenop de aantrekdraad te geven.
5. Plaats het nieuwe gereedschap.
6. Draai de aantrekdraad aan en controleer of je gereedschap goed vast zit.
7. Zet het kapje terug op de aantrekdraad.

Tips

Tijdens het gebruik zijn een paar dingen belangrijk om te weten, in random volgorde:

• Gebruik snijolie tijdens het snijden, dit helpt met de koeling van je frees en het afvoeren van de chips. Er staat of een blauw of een rood bakje altijd in de buurt van de frees. Vul snijolie regelmatig aan zodat de levensduur van de freesjes zo lang mogelijk is.
• Het schild van de frees moet dichtgeklapt zijn, anders gaat de frees niet aan.
• Schakel alleen van versnelling als de frees uitstaat.
• De versnellingen pakken moeilijk, als ze niet willen pakken dan draai je met de hand de spindel een beetje totdat ze wel willen pakken.
• Leg tijdens het wisselen van gereedschap een plaatje hout op de machinetafel en/of machineklem. Dit voorkomt beschadigingen als je per ongeluk het gereedschap laat vallen.
• Neem alleen snedes in een enkele richting. Dus niet 'heen en weer'.

Frezen

Richting

De frees kan in 3 assen worden aangepast door middel van de tafel en de hendels. Het is goed om na te denken welke richting je op gaat frezen want dat heeft invloed op welke kant de frees moet ronddraaien.

Jargon

Er komt een hoop jargon kijken bij de frees, hier wat termen uitgelegd. Ze worden ook gebruikt in de veiligheidsinstructies.

• Opname: het gat waar de houder voor je gereedschap in gaat.
• Leibaan: de banen waarover de tafel en spindelkop bewegen.
• Werkstuk: het ding waar je in gaat frezen.
• Gereedschap: het ding waarmee je gaat frezen.
• Houder: het ding wat je gereedschap vast houdt.
• Aantrekdraad: de bout die van boven in de frees tot je opname loopt waarmee een gereedschapshouder vast gezet word.
• Uitdrijfspie: de hendel aan de rechterkant van de spindelkop die lijkt op een kolomboor, hieraan draaien zorgt ervoor dat de spindel omlaag en/of omhoog gaat.
• Voeding: hoe veel van het werkstuk contact maakt met het gereedschap

Gereedschappen

We zoeken nog een goede plek om de gereedschappen en benodigdheden voor de frees netjes bij elkaar op te slaan, zodra die er is hier een lijstje van zowel space-gereedschappen als prive-gereedschappen.

Meten

De frees is een erg precieze machine. Dat is nodig omdat materialen zoals staal niet meegeven, de juiste afmetingen zijn daar dan ook kritiek. Het meten op een frees heeft wat specifieke gereedschappen en kennis nodig.

Logboek

We doen zo nu en dan aanpassingen aan de frees of de tooling eromheen, dit logboek houdt een beetje bij wat we doen en uitvinden.

• 2022-04-02: installatie van de frees door supakeen en cmpxchg.
• 2022-04-02: schoonmaken van de leibanen en invetten door peterbjornx.
• 2022-04-03: eerste chips zijn gemaakt door peterbjornx en cmpxchg!
• 2022-04-04: noodknop vervangen met betere versie door juerd
• 2022-04-04: stroomsnoer vervangen met neopreen door juerd
• 2022-04-04: schroeven elektrakast vervangen met torx door juerd
• TODO: toevoegen snijolie aanvoer.
• TODO: opzetten frees lade.

Aanschaf

De frees is bekostigd middels crowdfunding.