Difference between revisions of "Lasercutter3"

From RevSpace
Jump to navigation Jump to search
(Specificaties)
m (lege regels weg)
 
(160 intermediate revisions by 46 users not shown)
Line 1: Line 1:
== Specificaties ==
+
 
 +
[[File:Fabcreator.png|400px|right]]
 +
= 10 €/uur =
 +
 
 +
Gebruik van dit apparaat kost geld; hiervan wordt het onderhoud betaald, en op de lange termijn wellicht een nieuwe lasersnijmachine. De tijd dat je het apparaat gebruikt, kost 2,50 € per 15 minuten, steeds naar boven afgerond, oftewel 10 € per uur. Als je tussendoor de machine bezet houdt, moet je daar ook voor betalen.
 +
 
 +
Om duidelijk te maken dat de lasercutter weer beschikbaar is:
 +
* laat de machine netjes en leeg achter
 +
* sluit de computer af
 +
* zet de chiller uit
 +
 
 +
(Als het erg rustig is op de space, en je hebt gecontroleerd dat niemand anders wil lasersnijden, kun je best een keertje tussendoor alles aan laten staan zonder voor de tussentijd te betalen. De tijd dat je werkelijk met het apparaat bezig bent, moet wel altijd worden betaald.)
 +
 
 +
Betalen gaat door in [[revbank]] het verschuldigde bedrag met het <tt>give</tt>-commando over te maken aan het account <tt>lasercutter</tt>. Op de lasersnijder zit een handige teller die je kunt resetten; deze rekent niet automatisch af, maar is een hulpmiddel. Je mag ook de tijd zelf op een andere manier bijhouden.
 +
 
 +
= Eigen risico =
 +
 
 +
Het apparaat kan falen en gekke dingen doen. Als gebruiker neem je dus het risico dat je werkstuk onherstelbaar beschadigt.
 +
 
 +
= Specificaties =
  
 
* Merk: FabCreator
 
* Merk: FabCreator
 
* Model: FabKit MK5
 
* Model: FabKit MK5
 
* Productie: MK5 Batch 2
 
* Productie: MK5 Batch 2
* ETA: midden tot eind november 2017
+
* Geleverd: vrijdag 22 december 2017
 
* Laservermogen: 40 W
 
* Laservermogen: 40 W
 +
* Aanpassingen t.o.v. originele FabKit MK5:
 +
** Interlocks rechtstreeks op de PSU aangesloten ipv via bordje dat continu storingen veroorzaakt.
 +
** Externe computer ipv Pipo. De pipo is te traag en te onhandig.
 +
** Rode (5 volt) draad van USB tussen externe computer en controller (smoothieboard) onderbroken zodat de controller uitgaat bij gebruik van noodstop.
 +
** <s>Bovenkant luchtinlaat (logo aan de voorkant) aan de binnenkant afgesloten met ducttape om de airflow meer laminair te maken.</s> (Werkt sinds nieuwe bed averechts)
 +
** Stalen bed met vierkantjesgrid
 +
** Nieuwe FabAir luchtpomp ipv de oorspronkelijke luchtpomp: stiller en gelijkmatiger
 +
 +
= Veiligheidswaarschuwingen =
 +
 +
{|
 +
| [[Image:DIN4844-giftige-stoffen.svg|100px]] ||
 +
; Giftige gassen: Bij het snijden van bepaalde materialen kunnen giftige, zelfs dodelijke, gassen vrijkomen.
 +
|-
 +
| [[Image:DIN4844-omglaz0rs.svg|100px]] ||
 +
; Laserstraling: Kan o.a. blindheid veroorzaken.
 +
|-
 +
| [[Image:DIN4844-brandgevaarlijke-stoffen.svg|100px]] ||
 +
; Brandgevaar: Het te snijden/graveren materiaal kan vlam vatten.
 +
|-
 +
| [[Image:DIN 4844 High voltage warning.svg|100px]] ||
 +
; Hoge spanning (> 20 kV): Defecte isolatie van de rode HV-draad kan leiden tot vlambogen en vonken.
 +
|}
 +
 +
= Veiligheidsinstructies =
 +
 +
Je mag de lasercutter alleen bedienen als je aan de volgende eisen voldoet:
 +
* Je hebt '''OPNIEUW''' persoonlijke lasercutter-training gehad bij revspace (Lasercutter3 is erg anders, en duur!)
 +
* Je bent nuchter, wakker en alert
 +
* Je hebt deze wiki-pagina recent gelezen (check regelmatig de wijzigingen!)
 +
* Zie ook: http://hackaday.com/2016/05/31/how-to-fail-at-laser-cutting/
 +
 +
= Bevoegde Operators =
 +
{| class="wikitable"
 +
|-
 +
! Naam
 +
! Geïnstrueerd door
 +
! Ervaring met software
 +
|-
 +
| Juerd || Fabcreator || LaserWeb en LightBurn
 +
|-
 +
| Bas || Fabcreator || LaserWeb en LightBurn
 +
|-
 +
| Petroleus || Juerd || LaserWeb
 +
|-
 +
| Crashjuh || Juerd || LaserWeb
 +
|-
 +
| molenaar || Crashjuh || LaserWeb
 +
|-
 +
| luteijn || Crashjuh || LaserWeb
 +
|-
 +
| pepman || Crashjuh || LaserWeb
 +
|-
 +
| benadski || Crashjuh || LaserWeb
 +
|-
 +
| Pwuts || benadski || LaserWeb
 +
|-
 +
| Roosted || Juerd || LaserWeb
 +
|-
 +
| Trashman || Crashjuh || LaserWeb
 +
|-
 +
| Thomas || Crashjuh || LaserWeb
 +
|-
 +
| pinoaffe || Juerd || LaserWeb
 +
|-
 +
| f0x || Juerd || LaserWeb en LightBurn
 +
|-
 +
| Peetz0r || Juerd || LaserWeb en LightBurn
 +
|-
 +
| pbx || Crashjuh || LaserWeb en LightBurn
 +
|-
 +
| Folkert || Crashjuh || LaserWeb
 +
|-
 +
| Foobar || Crashjuh || LaserWeb
 +
|-
 +
| Boekenwuurm || Sebastius || LaserWeb
 +
|-
 +
| Knorrie || Sebastius || LaserWeb
 +
|-
 +
| joepie91 || Juerd || LaserWeb
 +
|-
 +
| WinSCaP || Sebastius || LaserWeb en LightBurn
 +
|-
 +
| Frido || Juerd || LaserWeb
 +
|-
 +
| SelfishPopcorn || Juerd || LaserWeb
 +
|-
 +
| Duco || Crashjuh || LaserWeb
 +
|-
 +
| cmpxchg || Juerd || LaserWeb en LightBurn
 +
|-
 +
| ZentronStar || Crashjuh || LaserWeb
 +
|-
 +
| Semafoor || Juerd || LaserWeb
 +
|-
 +
| AlexanderB || Juerd || LightBurn
 +
|-
 +
| Pepman || Juerd || LightBurn
 +
|-
 +
| Kinroy || Juerd || LightBurn
 +
|-
 +
| Andrey || Juerd || LightBurn
 +
|-
 +
| Kamitor || Sebastius || LaserWeb
 +
|-
 +
| textor || Crashjuh en Andrey  || LaserWeb en LightBurn
 +
|-
 +
| lucanator || Juerd  || LightBurn
 +
|-
 +
| PeterC || Sebastius || LaserWeb
 +
|-
 +
| ASH || Sebastius || LaserWeb
 +
|-
 +
| alfodr || Sebastius || LaserWeb
 +
|-
 +
| h3x4d3c1m4l || Juerd || LightBurn
 +
|-
 +
| eloy  || Juerd || LightBurn
 +
|-
 +
| polyfloyd || Crashjuh || LaserWeb
 +
|-
 +
| rowan8k  || Crashjuh || LaserWeb
 +
|-
 +
| Will_1_Am || Juerd || LightBurn
 +
|-
 +
| Sonja || Juerd || LightBurn
 +
|-
 +
| WoLFJuh || Juerd || LightBurn
 +
|-
 +
| Gori || Juerd || LightBurn
 +
|-
 +
| Maxell  || Crashjuh  || LaserWeb
 +
|-
 +
| Atoomnet || Juerd || LightBurn
 +
|-
 +
| Tempestas || Juerd || LightBurn
 +
|-
 +
| Jelle || Juerd || LightBurn
 +
|-
 +
| sttc || Juerd || LightBurn
 +
|-
 +
| Kartoffel || Crashjuh || LaserWeb
 +
|-
 +
| Skywalker11 || Juerd || LightBurn
 +
|-
 +
| Athunc || Juerd || LightBurn
 +
|-
 +
| Rafaele || Crashjuh || LaserWeb
 +
|-
 +
| mono-bob || Lucanator || LightBurn
 +
|-
 +
| Morphje || Benadski || LaserWeb
 +
|-
 +
| Dave_o || Benadski || LaserWeb
 +
|-
 +
| Guapz || lucanator || Lightburn
 +
|-
 +
| Renze || Juerd || Lightburn
 +
|-
 +
| noopwafel || Juerd || Lightburn
 +
|-
 +
| Tanus || Juerd || Lightburn
 +
|-
 +
| TerraScope || cmpxchg || LaserWeb
 +
|-
 +
| qguv || cmpxchg || LaserWeb en Lightburn
 +
|-
 +
| techwolf12 || qguv || LaserWeb en Lightburn
 +
|-
 +
| Deacon || Juerd || Lightburn
 +
|-
 +
| GravitySandwich || cmpxchg || Laserweb
 +
|-
 +
| Shiz || Peetz0r || Lightburn
 +
|-
 +
| David || cmpxchg || LaserWeb
 +
|-
 +
| Carlo || Juerd || LightBurn
 +
|-
 +
| emma || pbx || LightBurn
 +
|-
 +
| CH23 || Juerd || LightBurn
 +
|-
 +
| Brainsmoke || Juerd || LightBurn
 +
|-
 +
| colomax || Juerd || LightBurn
 +
|-
 +
| tgeller || Juerd || LightBurn
 +
|}
 +
 +
= Gebruik =
 +
 +
== Voor ==
 +
# Ruim op wat je voorganger achter heeft gelaten
 +
# Schakel in:
 +
#* Schakelaar op contactdoos (chiller zal piepen)
 +
#* Noodstop op lasercutter: draaien
 +
#* Laser: sleutel draaien, indicatorlampje wordt groen.
 +
#* Laptop
 +
# Controleer:
 +
#* Locatie CO2-brandblusser
 +
#* Werking afzuiging: voel of er lucht afgezogen wordt
 +
#* Werking compressor: voel of er lucht ingeblazen wordt bij de snijkop  (gaat pas aan als ...)
 +
#* Werking chiller: temperatuur moet dalen naar rond de 16 a 17 graden, ALARM-lampje moet uit zijn
 +
#* Of het dauwpunt wel < 15° is, aan de hand van omgevingstemperatuur en luchtvochtigheid (zie grote tabel verderop op deze pagina)
 +
#* Of de spiegels schoon zijn. Zo niet: melding maken, lasercutter niet gebruiken. Niet zelf schoonmaken!
 +
#* Of de bodem van de machine niet helemaal vol ligt met brandbaar materiaal. Een beetje is geen probleem.
 +
# Schakel uit:
 +
#* Laser: sleutel draaien, indicatorlampje wordt rood.
 +
 +
== Tijdens ==
 +
 +
Let op: deze instructies zijn bedoeld als geheugensteuntje en zijn niet genoeg om elke situatie aan te kunnen. Je '''MOET''' persoonlijk lasercutter-instructies hebben gehad om de machine te mogen gebruiken.
 +
 +
* Blijf in de buurt van de lasercutter en kijk vaak hoe het gaat. Als de air assist kapot gaat tijdens gebruik, is de kans op vlammen groot.
 +
 +
=== In geval van brand in de machine ===
 +
 +
[[Image:Dontpanic.jpg|thumb|Blijf kalm: eerst nadenken, dan doen. Paniek helpt niet.]]
 +
# Bedien de noodstop, om de hoogspanningsvoeding uit te schakelen.
 +
# Observeer het brandende materiaal. Meestal zal de vlam zelf doven als de laser geen energie meer toevoegt.
 +
# Als je het brandende materiaal veilig kunt beetpakken, kun je het uit de machine halen en op de vloer leggen, en dan met schuim blussen. (Een stukje vloer vervangen is goedkoper dan de lasercutter vervangen, ook al is het veel en erg vervelend werk.)
 +
# Als je in de machine moet blussen, gebruik dan eerst de CO2-blusser. Hou de spuitmond dicht bij de slang vast, omdat anders je hand vast kan vriezen. Dus niet de spuitmond vasthouden! Zet de CO2-blusser voor de lasercutter, trek de borgpin eruit, en spuit de machine vol koolzuurgas.
 +
# Als het met de CO2-blusser niet heeft gewerkt (dat kan, want CO2-blussers zijn niet fantastisch voor het blussen van vaste stoffen), gebruik dan alsnog een schuimblusser als laatste redmiddel.
 +
 +
De klep van de lasercutter is van polycarbonaat. Polycarbonaat is vlamvertragend, dus laat de klep dicht totdat je een plan hebt bedacht.
 +
 +
=== LaserWeb ===
  
== Mini-FAQ ==
+
# Sluit LightBurn en start LaserWeb. Ze moeten niet tegelijk draaien.
 +
# In het tabblad "Comms":
 +
## klik "connect".
 +
# In het tabblad "Control":
 +
## Jog Z <span style="background: #ff8; border: 1px solid #888">&uarr; &darr;</span> laag genoeg om je materiaal te kunnen plaatsen; leg daarna je materiaal op het bed.
 +
## Jog X <span style="background: #f88; border: 1px solid #888">&larr; &rarr;</span> en Y <span style="background: #8f8; border: 1px solid #888">&uarr; &darr;</span> naar boven je materiaal (bij krom materiaal zoals hout: op het hoogste punt!)
 +
## Home Z
 +
## Home all (deze doet Z niet)
 +
## Set zero
 +
## Beide refresh-knopjes bij F en S, die beide op 100% moeten staan
 +
# In het tabblad "Files":
 +
## Open je bestand(en)
 +
## Sleep de tekening naar de juiste plek op het bed
 +
## Voeg bewerkingen toe (drag/drop of "add single")
 +
## Stel per bewerking de juiste parameters in
 +
##* '''Laser cut''': snijden of lijngraveren (graveren is gewoon snijden met te weinig vermogen om door het materiaal heen te komen)
 +
##* '''Laser fill path''': lasergraveren met een efficient vulpatroon: behoorlijk snel, maar verhit het materiaal lokaal heel erg
 +
##* '''Laser raster''': lasergraveren, werkt alleen op bitmapplaatjes, voor power geef je ondergrens en bovengrens aan in plaats van 1 waarde
 +
##* '''Laser raster merge''': lasergraveren, maar werkt op vectoren. Hou er rekening mee dat het vermogen gevarieerd wordt aan de hand van de kleur van het object.
 +
##* "Start height (mm)" en "pass depth (mm)" altijd alleen op '''negatieve getallen''' instellen, dus voor 20 mm afstand vul je '''&ndash;20''' in. Voor scherpe lijnen moet je deze beide waarden op 0 laten staan.
 +
##* In de meest gevallen zul je alleen "Laser power (%)" en "Cut rate (mm/s)" instellen.
 +
## "Generate G-code"
 +
# In het tabblad "Control":
 +
## Run
 +
# Blijf bij het apparaat!
 +
#* Kijk regelmatig naar de voortgang
 +
#* Grijp snel in als het fout gaat
  
; 1?
+
=== LightBurn ===
  
Zodra Lasercutter3 af is, gaat [[Lasercutter1]] met pensioen. We gaan 'm waarschijnlijk proberen te verkopen (as is); ken je een potentiële koper, laat het dan even weten aan 't bestuur.
+
# Sluit LaserWeb en start LightBurn. Ze moeten niet tegelijk draaien.
 +
# In het tabblad "Console":
 +
## Klik "fix shit". (Dit is alleen nodig als LaserWeb tussendoor is gebruikt, maar het kan geen kwaad om het altijd te doen na het homen.)
 +
# Importeer bestanden in je werkblad of teken rechtstreeks vectoren in het werkblad.
 +
# In het tabblad "Move":
 +
## Zet de snelheid op 100.
 +
## Beweeg Z ↑ ↓ laag genoeg om je materiaal te kunnen plaatsen; leg daarna je materiaal op het bed.
 +
##* Let op: Z↑ beweegt virtueel de "kop" omhoog, maar in feite beweegt het bed omlaag. De pijlen zijn dus omgekeerd ten opzichte van de richting die het bed verplaatst.
 +
## Kies de positiemarker en plaats de kop boven je materiaal door in het werkblad te klikken. Dat is makkelijker dan X en Y bewegen met de pijltjes.
 +
## Klik "Focus Z" (bij krom materiaal zoals hout: op het hoogste punt!).
 +
# In het tabblad "Cut":
 +
## Kies voor de lagen (lagen worden weergegeven als verschillende kleuren) de juiste parameters
 +
##* '''Cut''': snijden of lijngraveren (graveren is gewoon snijden met te weinig vermogen om door het materiaal heen te komen)
 +
##* '''Scan''':  lasergraveren. voor power geef je ondergrens en bovengrens aan in plaats van 1 waarde
 +
##** '''Overscan''' geeft brandplekken buiten het plaatje, maar als je het uitzet krijg je donkere zijkanten in het plaatje. Wordt misschien in een toekomstige versie opgelost.
 +
##** '''Flood fill''' geeft een effect zoals "Laser fill path" in LaserWeb
 +
##* '''Scan and cut''': doet eerst het een, dan het ander.
 +
#* Z-afstanden vul je in als LightBurn '''negatieve getallen'''. Voor scherpe lijnen gebruik je 0.
 +
#* [[File:DIN4844-brandgevaarlijke-stoffen.svg|30px]] Air assist kan worden uitgeschakeld (voor sommige uitzonderlijke bewerkingen is dat nodig) en de laatstgekozen instelling per laagkleur blijft bewaard. Dat maakt het geheel veel brandgevaarlijker. Controleer altijd voor '''elke kleur/laag''' of air assist ingeschakeld is!
 +
# In het tabblad "Laser":
 +
## Klik op Frame om met de laser uitgeschakeld te zien waar je job zal komen.
 +
## Klik op het play-icoon. Er is geen aparte tussenstap voor het genereren van gcode.
 +
# Blijf bij het apparaat!
 +
#* Kijk regelmatig naar de voortgang
 +
#* Grijp snel in als het fout gaat
  
; 2?
+
== Na ==
  
[[Lasercutter2|Dood]]. :-(
+
# Neem alle restanten van het bed
 +
# Sluit de software van de laptop netjes af (start, afsluiten)
 +
# Zet de stroomslof uit zodra de laptop is afgesloten
 +
# Reken af via revbank met <code>give lasercutter 10</code> (of een ander bedrag: € 2,50 per kwartier dat je de machine bezet hield, afgerond naar boven).
 +
# Zijn er voorraden bijna op? Waren er andere problemen? Mail board of los dit zelf op.
 +
# Vul tot slot de wiki aan met jouw ervaringen qua materialen en settings
  
== Veiligheid ==
+
=Materialen en ervaringen=
  
Zodra Lasercutter3 af is, moet deze wikipagina voorzien worden van instructies; grotendeels kunnen die worden gekopieerd van de wikipagina van [[Lasercutter1]]. Bij het bouwen gelden echter meer waarschuwingen dan bij het gebruik, dus RTFM (link hieronder).
+
{|class=wikitable
 +
! Materiaal !! Snijden !! Graveren !! Opmerkingen
 +
|-
 +
| Stof || ja || dik stof (denim) || kleine stukjes vliegen weg
 +
|-
 +
| Vilt || ja || nee || brandgevaarlijk, kleine stukjes vliegen weg
 +
|-
 +
| Papier || ja || karton || brandgevaarlijk, kleine stukjes vliegen weg
 +
|-
 +
| MDF || max. 6 mm || ja || stinkt, vormvast
 +
|-
 +
| Hardboard || ja || ja || Geen last van rafelende randjes zoals bij zagen, verkoolt nauwelijks. Wel goed recht buigen voor 't laseren. Getest met 3 mm.
 +
|-
 +
| Hardboard, watervast || ja || ja || Sterker en minder krom dan normaal hardboard, maar wel 3x zo duur. Getest met 3 mm.
 +
|-
 +
| Triplex (populier) || max. 10 mm || ja ||
 +
|-
 +
| Triplex (berken) || max. 8 mm || ja
 +
|-
 +
| Triplex (powerplex) || max. 8 mm || ja
 +
|-
 +
| Balsa || ja || nee || kleine stukjes vliegen weg
 +
|-
 +
| Leer || ja || ja || stinkt echt vreselijk, hier maak je geen vrienden mee
 +
|-
 +
| Acrylglas aka acrylaat aka plexiglas aka PMMA || max. 8 mm || ja || gegoten (cast) materiaal is veel mooier dan geextrudeerd
 +
|-
 +
| Glas || nee || ja || zandstraal-effect
 +
|-
 +
| Spiegel || nee || ja || voorkant: net als glas<br>achterkant: spiegellaag weg + zandstraaleffect. Goede ervaring op ikea-spiegeltje met raster .1 diameter, 0-30% vol zwart, 45 mm/s, -2 mm start height, 5 mm overscan, burn white uit.
 +
|-
 +
| Keramiek || nee || ja
 +
|-
 +
| Graniet || nee || ja
 +
|-
 +
| Gecoat/geanodiseerd metaal || nee || ja || je snijdt de coating weg, het metaal wordt zichtbaar
 +
|-
 +
| Ongecoat metaal || nee || zelden || Sommige metalen zijn rechtstreeks te graveren. Staal is vaak te etsen als je het (buiten!) met [https://www.conrad.nl/p/crc-32660-aa-glijlak-500-ml-1533116 Dry Moly] voorbehandelt: extreem ontvetten, dan 3 dunne coatings aanbrengen met 2 minuten droogtijd na elke laag, daarna lasergraveren. Residu wegpoetsen met alcohol. [https://revspace.nl/kiekjes/view/20220606/P1030042.JPG Leatherman Wave (RVS) op 80% power en 20 mm/s].
 +
|-
 +
|-
 +
| [[Macbook_Graveren|Macbooks]] || nee || ja || werkt geweldig, pas op voor het plexiglazen appeltje!
 +
|-
 +
| [[Thinkpad_Graveren|Thinkpads]] || nee || ja || Alleen met de typen waarbij er een magnesium plaat onder de coating zit! (T430: 200 mm/s, 20%, 0.05 mm, 5% overscan)
 +
|-
 +
| Magneetplaat van Drukwerkdeal || ja || - || Zelfs 1 cm snijden stinkt al gigantisch; niet doen dus.
 +
|-
 +
| Zachtboard || ja || ja || Deukt 'n beetje in bij het focussen, dus 1 mm hoogte toevoegen ter compensatie.
 +
|-
 +
| Leisteen || nee || ja || Voor nog beter contrast eerst *heel dun* inwrijven met mineraalolie, of een clear coat aanbrengen en laten drogen. 200 mm/s 20% werkt aardig, maar ymmv.
 +
|-
 +
| Backing van vinylfolie/sticker || ja || nee || Hier kun je extreem goedkope SMT-soldeer-stencils mee maken. Cheap, maar makkelijk in gebruik en vaak herbruikbaar. Vinylfolie zelf mag niet in de lasercutter. 30 mm/s, 20% power.
 +
|}
  
== Bouwen ==
+
=Dauwpunt=
  
Het is een kit, dus die moet gebouwd worden. [[User:Mux|mux]] wil graag het proces van het bouwen filmen voor zijn jijbuiskanaal.
+
Bij hoge relatieve luchtvochtigheid kan de chiller (die tot +- 16 koelt) voor condensatie zorgen. Dit willen we niet, i.v.m. gevaar voor jezelf (hoogspanning) en beschadiging van de machine (of je project). Dus: houd de luchtvochtigheid en temperatuur op de space in de gaten en gebruik de lasercutter niet als het dauwpunt hoger dan 15 graden ligt.  
  
Iedereen die nauwkeurig kan werken, kan in principe helpen. We hebben momenteel geen flauw idee hoe lang het bouwen zal duren.
 
  
Wie kan er een PDF'je maken van de [https://indd.adobe.com/embed/f85f6aac-7e89-44cc-9211-289953a9f0cf?startpage=1&allowFullscreen=true online handleiding]? Zo'n onlineding is niet zo praktisch.
+
Tabel: Dauwpunttabel voor verschillende waarden van de relatieve luchtvochtigheid
  
== Kast aanpassen ==
+
{| class="wikitable" style="vertical-align:middle;"
 +
|- style="font-weight:bold;"
 +
!
 +
! colspan="9" | Relatieve  Luchtvochtigheid
 +
|- style="font-weight:bold;"
 +
|
 +
| rowspan="2" | 100
 +
| rowspan="2" | 90
 +
| rowspan="2" | 80
 +
| rowspan="2" | 70
 +
| rowspan="2" | 60
 +
| rowspan="2" | 50
 +
| rowspan="2" | 40
 +
| rowspan="2" | 30
 +
| rowspan="2" | 20
 +
|- style="font-weight:bold;"
 +
| Lucht  Temperatuur
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | -20
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -20,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -21,2
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -22,5
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -24,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -25,7
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -27,7
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -30,1
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -33,1
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -37,1
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | -18
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -18,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -19,2
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -20,6
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -22,1
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -23,8
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -25,9
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -28,3
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -31,3
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -35,4
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | -16
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -16,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -17,3
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -18,6
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -20,2
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -22,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -24,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -26,5
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -29,5
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -33,7
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | -14
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -14,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -15,3
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -16,7
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -18,3
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -20,1
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -22,1
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -24,6
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -27,8
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -32,0
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | -12
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -12,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -13,3
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -14,7
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -16,3
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -18,2
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -20,3
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -22,8
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -26,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -30,3
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | -10
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -10,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -11,3
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -12,8
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -14,4
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -16,3
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -18,4
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -21,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -24,3
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -28,7
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | -8
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -8,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -9,3
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -10,8
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -12,5
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -14,4
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -16,6
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -19,2
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -22,5
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -27,0
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | -6
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -6,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -7,4
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -8,9
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -10,6
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -12,5
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -14,7
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -17,4
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -20,7
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -25,3
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | -4
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -4,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -5,4
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -6,9
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -8,7
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -10,6
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -12,9
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -15,6
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -19,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -23,6
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | -2
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -2,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -3,4
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -5,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -6,7
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -8,7
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -11,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -13,8
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -17,2
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -21,9
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 0,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -1,4
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -3,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -4,8
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -6,8
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -9,2
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -12,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -15,5
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -20,3
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 2
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 2,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 0,5
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -1,1
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -2,9
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -4,9
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -7,3
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -10,2
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -13,7
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -18,6
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 4
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 4,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 2,5
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 0,9
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -1,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -3,1
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -5,5
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -8,4
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -12,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -16,9
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 6
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 6,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 4,5
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 2,8
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 0,9
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -1,2
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -3,6
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -6,6
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -10,3
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -15,3
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 8
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 8,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 6,5
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 4,8
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 2,9
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 0,7
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -1,8
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -4,8
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -8,5
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -13,6
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 10
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 10,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 8,4
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 6,7
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 4,8
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 2,6
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 0,1
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -3,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -6,8
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -11,9
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 12
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 12,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 10,4
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 8,7
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 6,7
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 4,5
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 1,9
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -1,2
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -5,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -10,3
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 14
 +
| style="background-color:#ffcc67;" | 14,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 12,4
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 10,6
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 8,6
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 6,4
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 3,7
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 0,6
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -3,3
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -8,6
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 16
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 16,0
 +
| style="background-color:#ffcc67;" | 14,4
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 12,5
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 10,5
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 8,2
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 5,6
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 2,4
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -1,6
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -7,0
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 18
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 18,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 16,3
 +
| style="background-color:#ffcc67;" | 14,5
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 12,4
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 10,1
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 7,4
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 4,2
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 0,2
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -5,3
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 20
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 20,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 18,3
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 16,4
 +
| style="background-color:#ffcc67;" | 14,4
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 12,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 9,3
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 6,0
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 1,9
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -3,6
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 22
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 22,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 20,3
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 18,4
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 16,3
 +
| style="background-color:#ffcc67;" | 13,9
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 11,1
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 7,8
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 3,6
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -2,0
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 24
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 24,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 22,3
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 20,3
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 18,2
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 15,7
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 12,9
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 9,6
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 5,3
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | -0,4
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 26
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 26,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 24,2
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 22,3
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 20,1
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 17,6
 +
| style="background-color:#ffcc67;" | 14,8
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 11,3
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 7,1
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 1,3
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 28
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 28,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 26,2
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 24,2
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 22,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 19,5
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 16,6
 +
| style="background-color:#ffcc67;" | 13,1
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 8,8
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 2,9
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 30
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 30,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 28,2
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 26,2
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 23,9
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 21,4
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 18,4
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 14,9
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 10,5
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 4,6
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 32
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 32,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 30,1
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 28,1
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 25,8
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 23,2
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 20,3
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 16,7
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 12,2
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 6,2
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 34
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 34,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 32,1
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 30,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 27,7
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 25,1
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 22,1
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 18,5
 +
| style="background-color:#ffcc67;" | 13,9
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 7,8
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 36
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 36,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 34,1
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 32,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 29,6
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 27,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 23,9
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 20,2
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 15,7
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 9,5
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 38
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 38,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 36,1
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 33,9
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 31,6
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 28,9
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 25,7
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 22,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 17,4
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 11,1
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 40
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 40,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 38,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 35,9
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 33,5
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 30,7
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 27,6
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 23,8
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 19,1
 +
| style="background-color:#C6E0B4;" | 12,7
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 42
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 42,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 40,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 37,8
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 35,4
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 32,6
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 29,4
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 25,6
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 20,8
 +
| style="background-color:#ffcc67;" | 14,4
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 44
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 44,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 42,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 39,8
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 37,3
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 34,5
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 31,2
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 27,3
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 22,5
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 16,0
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 46
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 46,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 43,9
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 41,7
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 39,2
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 36,3
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 33,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 29,1
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 24,2
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 17,6
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 48
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 48,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 45,9
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 43,6
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 41,1
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 38,2
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 34,9
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 30,9
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 25,9
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 19,2
 +
|-
 +
| style="font-weight:bold;" | 50
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 50,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 47,9
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 45,6
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 43,0
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 40,1
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 36,7
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 32,6
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 27,6
 +
| style="background-color:#F8CBAD;" | 20,8
 +
|}
  
In principe past ie op het tafelblad waar nu Lasercutter1 op staat, maar hij past niet tussen de staanders van de kast eromheen: de FabKit is 115 cm breed en de ruimte tussen de staanders van de kast waarin ie moet komen is 114 cm.
+
bron:
 +
De website: www.tabellenboekje.nl (Dauwpunttabel voor verschillende waarden van de relatieve luchtvochtigheid), zie http://www.tabellenboekje.nl/meteo-tabel-dauwpunt.php#dauwpunt-x-relatieve-vochtigheid
  
Het makkelijkst zal zijn om 1 van de staanders om te buigen. Daarvoor moet dan het hapje uit het tafelblad worden vergroot. Als het buigen de staander te veel verzwakt, is spalken met een dikkere plak staal een mogelijke oplossing.
+
= Precisie =
  
== Linux op de Pipo ==
+
<s>
 +
'''De afwijkingen van de lasercutter zijn voor de meeste kleine plankjes nauwelijks merkbaar.''' Maar op een grotere plaat moet je je tekening corrigeren als je een precies resultaat nodig hebt.
  
De FabKit wordt geleverd met een Pipo X9S die Microsoft Windows 10 draait. De FabKit zelf is open hardware, net als de Smoothieboard erin, en de lasersnijsoftware LaserWeb is open source software. Windows daartussen past niet zo goed bij de rest van het apparaat en de space wil liever niet afhankelijk zijn van closed source software.
+
Gemeten afwijking: <s>horizontaal 500 mm wordt in de praktijk ~500,75 mm</s> (varieert?), verticaal 350 mm wordt ook echt 350 mm. Maar er is een verticaal verloop van ~1,1 mm omlaag (naar de voorkant van de machine) per 500mm naar rechts. Dit is gemeten in september 2020, en moet af en toe opnieuw worden gecheckt. </s>(update 2022-04-21: moet inderdaad worden gecheckt, afwijking is mechanisch flink gereduceerd door audionerd) Gecheckt 2024-01: vrijwel geen afwijking meer.
  
Totdat Linux draait op de machine, moeten we de Windows-installatie wel kunnen blijven gebruiken.
+
<s>Om je tekening in inkscape te corrigeren qua hoek:
  
Mocht de Pipo geen Linux willen draaien, dan moeten we eens kijken of we het hele device kunnen vervangen door een zinniger brein.
+
# Werk op een kopie en bewaar het origineel voor als je nog eens met de oorspronkelijke afmetingen moet werken.
 +
# Selecteer alles, en maak er een group van (ctrl+G)
 +
# [[:Image:Lasercutter3-skew.png]], klik apply
 +
</s>

Latest revision as of 15:29, 16 March 2024

Fabcreator.png

10 €/uur

Gebruik van dit apparaat kost geld; hiervan wordt het onderhoud betaald, en op de lange termijn wellicht een nieuwe lasersnijmachine. De tijd dat je het apparaat gebruikt, kost 2,50 € per 15 minuten, steeds naar boven afgerond, oftewel 10 € per uur. Als je tussendoor de machine bezet houdt, moet je daar ook voor betalen.

Om duidelijk te maken dat de lasercutter weer beschikbaar is:

  • laat de machine netjes en leeg achter
  • sluit de computer af
  • zet de chiller uit

(Als het erg rustig is op de space, en je hebt gecontroleerd dat niemand anders wil lasersnijden, kun je best een keertje tussendoor alles aan laten staan zonder voor de tussentijd te betalen. De tijd dat je werkelijk met het apparaat bezig bent, moet wel altijd worden betaald.)

Betalen gaat door in revbank het verschuldigde bedrag met het give-commando over te maken aan het account lasercutter. Op de lasersnijder zit een handige teller die je kunt resetten; deze rekent niet automatisch af, maar is een hulpmiddel. Je mag ook de tijd zelf op een andere manier bijhouden.

Eigen risico

Het apparaat kan falen en gekke dingen doen. Als gebruiker neem je dus het risico dat je werkstuk onherstelbaar beschadigt.

Specificaties

  • Merk: FabCreator
  • Model: FabKit MK5
  • Productie: MK5 Batch 2
  • Geleverd: vrijdag 22 december 2017
  • Laservermogen: 40 W
  • Aanpassingen t.o.v. originele FabKit MK5:
    • Interlocks rechtstreeks op de PSU aangesloten ipv via bordje dat continu storingen veroorzaakt.
    • Externe computer ipv Pipo. De pipo is te traag en te onhandig.
    • Rode (5 volt) draad van USB tussen externe computer en controller (smoothieboard) onderbroken zodat de controller uitgaat bij gebruik van noodstop.
    • Bovenkant luchtinlaat (logo aan de voorkant) aan de binnenkant afgesloten met ducttape om de airflow meer laminair te maken. (Werkt sinds nieuwe bed averechts)
    • Stalen bed met vierkantjesgrid
    • Nieuwe FabAir luchtpomp ipv de oorspronkelijke luchtpomp: stiller en gelijkmatiger

Veiligheidswaarschuwingen

DIN4844-giftige-stoffen.svg
Giftige gassen
Bij het snijden van bepaalde materialen kunnen giftige, zelfs dodelijke, gassen vrijkomen.
DIN4844-omglaz0rs.svg
Laserstraling
Kan o.a. blindheid veroorzaken.
DIN4844-brandgevaarlijke-stoffen.svg
Brandgevaar
Het te snijden/graveren materiaal kan vlam vatten.
DIN 4844 High voltage warning.svg
Hoge spanning (> 20 kV)
Defecte isolatie van de rode HV-draad kan leiden tot vlambogen en vonken.

Veiligheidsinstructies

Je mag de lasercutter alleen bedienen als je aan de volgende eisen voldoet:

Bevoegde Operators

Naam Geïnstrueerd door Ervaring met software
Juerd Fabcreator LaserWeb en LightBurn
Bas Fabcreator LaserWeb en LightBurn
Petroleus Juerd LaserWeb
Crashjuh Juerd LaserWeb
molenaar Crashjuh LaserWeb
luteijn Crashjuh LaserWeb
pepman Crashjuh LaserWeb
benadski Crashjuh LaserWeb
Pwuts benadski LaserWeb
Roosted Juerd LaserWeb
Trashman Crashjuh LaserWeb
Thomas Crashjuh LaserWeb
pinoaffe Juerd LaserWeb
f0x Juerd LaserWeb en LightBurn
Peetz0r Juerd LaserWeb en LightBurn
pbx Crashjuh LaserWeb en LightBurn
Folkert Crashjuh LaserWeb
Foobar Crashjuh LaserWeb
Boekenwuurm Sebastius LaserWeb
Knorrie Sebastius LaserWeb
joepie91 Juerd LaserWeb
WinSCaP Sebastius LaserWeb en LightBurn
Frido Juerd LaserWeb
SelfishPopcorn Juerd LaserWeb
Duco Crashjuh LaserWeb
cmpxchg Juerd LaserWeb en LightBurn
ZentronStar Crashjuh LaserWeb
Semafoor Juerd LaserWeb
AlexanderB Juerd LightBurn
Pepman Juerd LightBurn
Kinroy Juerd LightBurn
Andrey Juerd LightBurn
Kamitor Sebastius LaserWeb
textor Crashjuh en Andrey LaserWeb en LightBurn
lucanator Juerd LightBurn
PeterC Sebastius LaserWeb
ASH Sebastius LaserWeb
alfodr Sebastius LaserWeb
h3x4d3c1m4l Juerd LightBurn
eloy Juerd LightBurn
polyfloyd Crashjuh LaserWeb
rowan8k Crashjuh LaserWeb
Will_1_Am Juerd LightBurn
Sonja Juerd LightBurn
WoLFJuh Juerd LightBurn
Gori Juerd LightBurn
Maxell Crashjuh LaserWeb
Atoomnet Juerd LightBurn
Tempestas Juerd LightBurn
Jelle Juerd LightBurn
sttc Juerd LightBurn
Kartoffel Crashjuh LaserWeb
Skywalker11 Juerd LightBurn
Athunc Juerd LightBurn
Rafaele Crashjuh LaserWeb
mono-bob Lucanator LightBurn
Morphje Benadski LaserWeb
Dave_o Benadski LaserWeb
Guapz lucanator Lightburn
Renze Juerd Lightburn
noopwafel Juerd Lightburn
Tanus Juerd Lightburn
TerraScope cmpxchg LaserWeb
qguv cmpxchg LaserWeb en Lightburn
techwolf12 qguv LaserWeb en Lightburn
Deacon Juerd Lightburn
GravitySandwich cmpxchg Laserweb
Shiz Peetz0r Lightburn
David cmpxchg LaserWeb
Carlo Juerd LightBurn
emma pbx LightBurn
CH23 Juerd LightBurn
Brainsmoke Juerd LightBurn
colomax Juerd LightBurn
tgeller Juerd LightBurn

Gebruik

Voor

  1. Ruim op wat je voorganger achter heeft gelaten
  2. Schakel in:
    • Schakelaar op contactdoos (chiller zal piepen)
    • Noodstop op lasercutter: draaien
    • Laser: sleutel draaien, indicatorlampje wordt groen.
    • Laptop
  3. Controleer:
    • Locatie CO2-brandblusser
    • Werking afzuiging: voel of er lucht afgezogen wordt
    • Werking compressor: voel of er lucht ingeblazen wordt bij de snijkop (gaat pas aan als ...)
    • Werking chiller: temperatuur moet dalen naar rond de 16 a 17 graden, ALARM-lampje moet uit zijn
    • Of het dauwpunt wel < 15° is, aan de hand van omgevingstemperatuur en luchtvochtigheid (zie grote tabel verderop op deze pagina)
    • Of de spiegels schoon zijn. Zo niet: melding maken, lasercutter niet gebruiken. Niet zelf schoonmaken!
    • Of de bodem van de machine niet helemaal vol ligt met brandbaar materiaal. Een beetje is geen probleem.
  4. Schakel uit:
    • Laser: sleutel draaien, indicatorlampje wordt rood.

Tijdens

Let op: deze instructies zijn bedoeld als geheugensteuntje en zijn niet genoeg om elke situatie aan te kunnen. Je MOET persoonlijk lasercutter-instructies hebben gehad om de machine te mogen gebruiken.

  • Blijf in de buurt van de lasercutter en kijk vaak hoe het gaat. Als de air assist kapot gaat tijdens gebruik, is de kans op vlammen groot.

In geval van brand in de machine

Blijf kalm: eerst nadenken, dan doen. Paniek helpt niet.
  1. Bedien de noodstop, om de hoogspanningsvoeding uit te schakelen.
  2. Observeer het brandende materiaal. Meestal zal de vlam zelf doven als de laser geen energie meer toevoegt.
  3. Als je het brandende materiaal veilig kunt beetpakken, kun je het uit de machine halen en op de vloer leggen, en dan met schuim blussen. (Een stukje vloer vervangen is goedkoper dan de lasercutter vervangen, ook al is het veel en erg vervelend werk.)
  4. Als je in de machine moet blussen, gebruik dan eerst de CO2-blusser. Hou de spuitmond dicht bij de slang vast, omdat anders je hand vast kan vriezen. Dus niet de spuitmond vasthouden! Zet de CO2-blusser voor de lasercutter, trek de borgpin eruit, en spuit de machine vol koolzuurgas.
  5. Als het met de CO2-blusser niet heeft gewerkt (dat kan, want CO2-blussers zijn niet fantastisch voor het blussen van vaste stoffen), gebruik dan alsnog een schuimblusser als laatste redmiddel.

De klep van de lasercutter is van polycarbonaat. Polycarbonaat is vlamvertragend, dus laat de klep dicht totdat je een plan hebt bedacht.

LaserWeb

  1. Sluit LightBurn en start LaserWeb. Ze moeten niet tegelijk draaien.
  2. In het tabblad "Comms":
    1. klik "connect".
  3. In het tabblad "Control":
    1. Jog Z ↑ ↓ laag genoeg om je materiaal te kunnen plaatsen; leg daarna je materiaal op het bed.
    2. Jog X ← → en Y ↑ ↓ naar boven je materiaal (bij krom materiaal zoals hout: op het hoogste punt!)
    3. Home Z
    4. Home all (deze doet Z niet)
    5. Set zero
    6. Beide refresh-knopjes bij F en S, die beide op 100% moeten staan
  4. In het tabblad "Files":
    1. Open je bestand(en)
    2. Sleep de tekening naar de juiste plek op het bed
    3. Voeg bewerkingen toe (drag/drop of "add single")
    4. Stel per bewerking de juiste parameters in
      • Laser cut: snijden of lijngraveren (graveren is gewoon snijden met te weinig vermogen om door het materiaal heen te komen)
      • Laser fill path: lasergraveren met een efficient vulpatroon: behoorlijk snel, maar verhit het materiaal lokaal heel erg
      • Laser raster: lasergraveren, werkt alleen op bitmapplaatjes, voor power geef je ondergrens en bovengrens aan in plaats van 1 waarde
      • Laser raster merge: lasergraveren, maar werkt op vectoren. Hou er rekening mee dat het vermogen gevarieerd wordt aan de hand van de kleur van het object.
      • "Start height (mm)" en "pass depth (mm)" altijd alleen op negatieve getallen instellen, dus voor 20 mm afstand vul je –20 in. Voor scherpe lijnen moet je deze beide waarden op 0 laten staan.
      • In de meest gevallen zul je alleen "Laser power (%)" en "Cut rate (mm/s)" instellen.
    5. "Generate G-code"
  5. In het tabblad "Control":
    1. Run
  6. Blijf bij het apparaat!
    • Kijk regelmatig naar de voortgang
    • Grijp snel in als het fout gaat

LightBurn

  1. Sluit LaserWeb en start LightBurn. Ze moeten niet tegelijk draaien.
  2. In het tabblad "Console":
    1. Klik "fix shit". (Dit is alleen nodig als LaserWeb tussendoor is gebruikt, maar het kan geen kwaad om het altijd te doen na het homen.)
  3. Importeer bestanden in je werkblad of teken rechtstreeks vectoren in het werkblad.
  4. In het tabblad "Move":
    1. Zet de snelheid op 100.
    2. Beweeg Z ↑ ↓ laag genoeg om je materiaal te kunnen plaatsen; leg daarna je materiaal op het bed.
      • Let op: Z↑ beweegt virtueel de "kop" omhoog, maar in feite beweegt het bed omlaag. De pijlen zijn dus omgekeerd ten opzichte van de richting die het bed verplaatst.
    3. Kies de positiemarker en plaats de kop boven je materiaal door in het werkblad te klikken. Dat is makkelijker dan X en Y bewegen met de pijltjes.
    4. Klik "Focus Z" (bij krom materiaal zoals hout: op het hoogste punt!).
  5. In het tabblad "Cut":
    1. Kies voor de lagen (lagen worden weergegeven als verschillende kleuren) de juiste parameters
      • Cut: snijden of lijngraveren (graveren is gewoon snijden met te weinig vermogen om door het materiaal heen te komen)
      • Scan: lasergraveren. voor power geef je ondergrens en bovengrens aan in plaats van 1 waarde
        • Overscan geeft brandplekken buiten het plaatje, maar als je het uitzet krijg je donkere zijkanten in het plaatje. Wordt misschien in een toekomstige versie opgelost.
        • Flood fill geeft een effect zoals "Laser fill path" in LaserWeb
      • Scan and cut: doet eerst het een, dan het ander.
    • Z-afstanden vul je in als LightBurn negatieve getallen. Voor scherpe lijnen gebruik je 0.
    • DIN4844-brandgevaarlijke-stoffen.svg Air assist kan worden uitgeschakeld (voor sommige uitzonderlijke bewerkingen is dat nodig) en de laatstgekozen instelling per laagkleur blijft bewaard. Dat maakt het geheel veel brandgevaarlijker. Controleer altijd voor elke kleur/laag of air assist ingeschakeld is!
  6. In het tabblad "Laser":
    1. Klik op Frame om met de laser uitgeschakeld te zien waar je job zal komen.
    2. Klik op het play-icoon. Er is geen aparte tussenstap voor het genereren van gcode.
  7. Blijf bij het apparaat!
    • Kijk regelmatig naar de voortgang
    • Grijp snel in als het fout gaat

Na

  1. Neem alle restanten van het bed
  2. Sluit de software van de laptop netjes af (start, afsluiten)
  3. Zet de stroomslof uit zodra de laptop is afgesloten
  4. Reken af via revbank met give lasercutter 10 (of een ander bedrag: € 2,50 per kwartier dat je de machine bezet hield, afgerond naar boven).
  5. Zijn er voorraden bijna op? Waren er andere problemen? Mail board of los dit zelf op.
  6. Vul tot slot de wiki aan met jouw ervaringen qua materialen en settings

Materialen en ervaringen

Materiaal Snijden Graveren Opmerkingen
Stof ja dik stof (denim) kleine stukjes vliegen weg
Vilt ja nee brandgevaarlijk, kleine stukjes vliegen weg
Papier ja karton brandgevaarlijk, kleine stukjes vliegen weg
MDF max. 6 mm ja stinkt, vormvast
Hardboard ja ja Geen last van rafelende randjes zoals bij zagen, verkoolt nauwelijks. Wel goed recht buigen voor 't laseren. Getest met 3 mm.
Hardboard, watervast ja ja Sterker en minder krom dan normaal hardboard, maar wel 3x zo duur. Getest met 3 mm.
Triplex (populier) max. 10 mm ja
Triplex (berken) max. 8 mm ja
Triplex (powerplex) max. 8 mm ja
Balsa ja nee kleine stukjes vliegen weg
Leer ja ja stinkt echt vreselijk, hier maak je geen vrienden mee
Acrylglas aka acrylaat aka plexiglas aka PMMA max. 8 mm ja gegoten (cast) materiaal is veel mooier dan geextrudeerd
Glas nee ja zandstraal-effect
Spiegel nee ja voorkant: net als glas
achterkant: spiegellaag weg + zandstraaleffect. Goede ervaring op ikea-spiegeltje met raster .1 diameter, 0-30% vol zwart, 45 mm/s, -2 mm start height, 5 mm overscan, burn white uit.
Keramiek nee ja
Graniet nee ja
Gecoat/geanodiseerd metaal nee ja je snijdt de coating weg, het metaal wordt zichtbaar
Ongecoat metaal nee zelden Sommige metalen zijn rechtstreeks te graveren. Staal is vaak te etsen als je het (buiten!) met Dry Moly voorbehandelt: extreem ontvetten, dan 3 dunne coatings aanbrengen met 2 minuten droogtijd na elke laag, daarna lasergraveren. Residu wegpoetsen met alcohol. Leatherman Wave (RVS) op 80% power en 20 mm/s.
Macbooks nee ja werkt geweldig, pas op voor het plexiglazen appeltje!
Thinkpads nee ja Alleen met de typen waarbij er een magnesium plaat onder de coating zit! (T430: 200 mm/s, 20%, 0.05 mm, 5% overscan)
Magneetplaat van Drukwerkdeal ja - Zelfs 1 cm snijden stinkt al gigantisch; niet doen dus.
Zachtboard ja ja Deukt 'n beetje in bij het focussen, dus 1 mm hoogte toevoegen ter compensatie.
Leisteen nee ja Voor nog beter contrast eerst *heel dun* inwrijven met mineraalolie, of een clear coat aanbrengen en laten drogen. 200 mm/s 20% werkt aardig, maar ymmv.
Backing van vinylfolie/sticker ja nee Hier kun je extreem goedkope SMT-soldeer-stencils mee maken. Cheap, maar makkelijk in gebruik en vaak herbruikbaar. Vinylfolie zelf mag niet in de lasercutter. 30 mm/s, 20% power.

Dauwpunt

Bij hoge relatieve luchtvochtigheid kan de chiller (die tot +- 16 koelt) voor condensatie zorgen. Dit willen we niet, i.v.m. gevaar voor jezelf (hoogspanning) en beschadiging van de machine (of je project). Dus: houd de luchtvochtigheid en temperatuur op de space in de gaten en gebruik de lasercutter niet als het dauwpunt hoger dan 15 graden ligt.


Tabel: Dauwpunttabel voor verschillende waarden van de relatieve luchtvochtigheid

Relatieve Luchtvochtigheid
100 90 80 70 60 50 40 30 20
Lucht Temperatuur
-20 -20,0 -21,2 -22,5 -24,0 -25,7 -27,7 -30,1 -33,1 -37,1
-18 -18,0 -19,2 -20,6 -22,1 -23,8 -25,9 -28,3 -31,3 -35,4
-16 -16,0 -17,3 -18,6 -20,2 -22,0 -24,0 -26,5 -29,5 -33,7
-14 -14,0 -15,3 -16,7 -18,3 -20,1 -22,1 -24,6 -27,8 -32,0
-12 -12,0 -13,3 -14,7 -16,3 -18,2 -20,3 -22,8 -26,0 -30,3
-10 -10,0 -11,3 -12,8 -14,4 -16,3 -18,4 -21,0 -24,3 -28,7
-8 -8,0 -9,3 -10,8 -12,5 -14,4 -16,6 -19,2 -22,5 -27,0
-6 -6,0 -7,4 -8,9 -10,6 -12,5 -14,7 -17,4 -20,7 -25,3
-4 -4,0 -5,4 -6,9 -8,7 -10,6 -12,9 -15,6 -19,0 -23,6
-2 -2,0 -3,4 -5,0 -6,7 -8,7 -11,0 -13,8 -17,2 -21,9
0 0,0 -1,4 -3,0 -4,8 -6,8 -9,2 -12,0 -15,5 -20,3
2 2,0 0,5 -1,1 -2,9 -4,9 -7,3 -10,2 -13,7 -18,6
4 4,0 2,5 0,9 -1,0 -3,1 -5,5 -8,4 -12,0 -16,9
6 6,0 4,5 2,8 0,9 -1,2 -3,6 -6,6 -10,3 -15,3
8 8,0 6,5 4,8 2,9 0,7 -1,8 -4,8 -8,5 -13,6
10 10,0 8,4 6,7 4,8 2,6 0,1 -3,0 -6,8 -11,9
12 12,0 10,4 8,7 6,7 4,5 1,9 -1,2 -5,0 -10,3
14 14,0 12,4 10,6 8,6 6,4 3,7 0,6 -3,3 -8,6
16 16,0 14,4 12,5 10,5 8,2 5,6 2,4 -1,6 -7,0
18 18,0 16,3 14,5 12,4 10,1 7,4 4,2 0,2 -5,3
20 20,0 18,3 16,4 14,4 12,0 9,3 6,0 1,9 -3,6
22 22,0 20,3 18,4 16,3 13,9 11,1 7,8 3,6 -2,0
24 24,0 22,3 20,3 18,2 15,7 12,9 9,6 5,3 -0,4
26 26,0 24,2 22,3 20,1 17,6 14,8 11,3 7,1 1,3
28 28,0 26,2 24,2 22,0 19,5 16,6 13,1 8,8 2,9
30 30,0 28,2 26,2 23,9 21,4 18,4 14,9 10,5 4,6
32 32,0 30,1 28,1 25,8 23,2 20,3 16,7 12,2 6,2
34 34,0 32,1 30,0 27,7 25,1 22,1 18,5 13,9 7,8
36 36,0 34,1 32,0 29,6 27,0 23,9 20,2 15,7 9,5
38 38,0 36,1 33,9 31,6 28,9 25,7 22,0 17,4 11,1
40 40,0 38,0 35,9 33,5 30,7 27,6 23,8 19,1 12,7
42 42,0 40,0 37,8 35,4 32,6 29,4 25,6 20,8 14,4
44 44,0 42,0 39,8 37,3 34,5 31,2 27,3 22,5 16,0
46 46,0 43,9 41,7 39,2 36,3 33,0 29,1 24,2 17,6
48 48,0 45,9 43,6 41,1 38,2 34,9 30,9 25,9 19,2
50 50,0 47,9 45,6 43,0 40,1 36,7 32,6 27,6 20,8

bron: De website: www.tabellenboekje.nl (Dauwpunttabel voor verschillende waarden van de relatieve luchtvochtigheid), zie http://www.tabellenboekje.nl/meteo-tabel-dauwpunt.php#dauwpunt-x-relatieve-vochtigheid

Precisie

De afwijkingen van de lasercutter zijn voor de meeste kleine plankjes nauwelijks merkbaar. Maar op een grotere plaat moet je je tekening corrigeren als je een precies resultaat nodig hebt.

Gemeten afwijking: horizontaal 500 mm wordt in de praktijk ~500,75 mm (varieert?), verticaal 350 mm wordt ook echt 350 mm. Maar er is een verticaal verloop van ~1,1 mm omlaag (naar de voorkant van de machine) per 500mm naar rechts. Dit is gemeten in september 2020, en moet af en toe opnieuw worden gecheckt. (update 2022-04-21: moet inderdaad worden gecheckt, afwijking is mechanisch flink gereduceerd door audionerd) Gecheckt 2024-01: vrijwel geen afwijking meer.

Om je tekening in inkscape te corrigeren qua hoek:

  1. Werk op een kopie en bewaar het origineel voor als je nog eens met de oorspronkelijke afmetingen moet werken.
  2. Selecteer alles, en maak er een group van (ctrl+G)
  3. Image:Lasercutter3-skew.png, klik apply